Psikologiaren Oinarriak eta Korronteak

Psikologiaren Definizioa

Psykhe → Arima, adimena, espiritua

Logos → Zientzia, ezagutza

Psikologia: Ez da erreza definizio bakar eta zehatz bat sortzea, psikologia jorratzeko erabili izan diren gaiak (filosofia, medikuntza…) eta esperimentuak anitzak izan direlako.

Hona hemen definizio osoetako bat:

Animalia ororen jokabide eta oroitzapen-gogamena aztertzen duen zientzia da.

Metodo Deskribatzailea

Metodo deskribatzaileak aztertu behar diren metodoak zehatz-mehatz deskribatzeko erabiltzen dira:

• Kasuen azterketa → Banako bat edo gehiago sakon aztertu, orokorrean aplikatu daitezkeen ezaugarriak aurkitzea da prozeduraren helburua.
• Inkesta → Talde bati galderak egitea, datuekin biztanle guztien jokabideari dagozkion ezaugarriak zehazteko.
• Behaketa zuzena → Jokabidea behatu eta erregistratu, modu artifizialean edo naturalean.

Metodo Esperimentala

Jokabideak eta faktoreen eragina aurkitzeko metodorik egokiena da.

Hipotesi bat behar da, helburua hipotesi hori frogatzea da → X independentea, Y menpekoa.

Psikologiaren Korronte Nagusiak

Psikoanalisia

Inkontzientea gure gogamenaren espazio psikikoa litzateke. Kontzienteki gogoratzen ez ditugun gertaerak, baina gure portaeran erabat eragiten dutenak.

Freud → Leku ilun eta ezkutua → Askotan sexualitatearekin lotuta.

Haurtzaroan erreprimitutako esperientziak inkontzientean gorde, eta heldutasunean gainditu ezean, nahaste gisa manifestatzen dira.

Psikoanalisiaren helburua jokabidearen esanahi inkontzientea kontzientera eramatea da, nahasteak konpontzeko.

Konduktismoa

Pertsonen portaera eta inguruneak duen eragina aztertzen ditu. John B. Watson-ek azterketa objektiboa zelako (ikusten dena bakarrik) aukeratu zuen, eta ez psikoanalisia (barnekoa) → Zientzia izateko → Objektiboa.

• Objektiboa: Jokaera behatu, neurtu eta aztertu ahal delako.
• Jokaera zigorrek eta errefortzuek baldintzatzen dute.

Jarrera batzuk automatikoak dira, beste erreflexu batzuk → Ikasketa-prozesuan garrantzitsua da baldintzapena: estimulu bat, erantzun bat.

Baldintzapen Klasikoa

Ivan Pavlov → BGES / BGE / EN / BES / BE → John Watson-ek oinarri gisa erabili zuen → Hutsetik jaiotzen gara, ikasi behar dugun guztia ingurumenaren eraginez ikasten dugu.

Baldintzapen Operantea

Ekintza batek ondorio jakin bat eragiten du → Ondorio ona bada, errepikatu egiten da → Ondorio negatiboa bada, ez da errepikatzen.

• Indartzea → Ekintza bat egitean, onurako erantzuna eskuratu.
• Estimulu indargarria → Zerbait espezifikoa errepikatu, erantzun bat lortzeko.
• Positiboa: Asko ikasi → 10 atera.
• Negatiboa: Asko ikasi → Lasaitasun gehiago.
• Zigorra → Ekintza bat egitean, zigorra jasotzea.
• Iraungitzea → Lehen izandako portaera onuragarria jasotzeari uztea.

Ikaskuntza Soziala

Gizakiok gizarte-inguruneetan behaketaren eta imitazioaren bidez ikasten dugu → Robert Sears-en arabera, gurasoen jarrerak eta heziketa-praktikak oinarrizko elementuak dira umearen nortasuna eratzeko.

1. Eredu-jarrera behatu.
2. Modu aktiboan kodifikatu.
3. Informazioa biltegiratu.
4. Imitatu.

Psikologia Humanista

Psikoanalisiaren eta konduktismoaren aurka agertu zen → Pertsona osasuntsuen ezaugarriak aztertu zituen.

Kritikak:

• Konduktismoa psikologiatik urrundu zen.
• Psikoanalisia: Bakarrik jokabide patologikoak aztertu zituen.
• Jasandako kritika: Ez dela zientzia bat.

Maslow-ek piramidea sortu zuen → Beharren hierarkia:

• 1. maila:
  • Behar fisiologikoak.
  • Segurtasun-beharra.
  • Behar sozialak.
• 2. maila:
  • Errekonozimendu-maila.
  • Autoerrealizazioa.