Ohorea, Intimitatea eta Norberaren Irudia: Babes Juridikoa Espainian

Ohorea, Intimitatea eta Norberaren Irudia

3. OHOREA, INTIMITATEA ETA NORBERAREN IRUDIA. Espainiako Konstituzioaren (EK) 18. artikuluak eskubide sorta bat jasotzen du. Bakoitzak bere berezitasuna eduki arren, gehienbat ohore eskubideak dira, eta elkarren artean batasun nabaria daukate. Denek pertsonarentzat bakarrik erreserbatuta dagoen arlo bat babestu nahi dute, eta hortik kanpo gelditzen dira besteak, gizabanako bakoitzak bere arlo hori besteekin bere borondatez partekatu nahi ez badu. Konstituzionalki garrantzitsuak diren ondasunak dira, eta bizitza pribatua babestera bideratuta daude eskubide hauek (ohore, intimitate eta irudi eskubidea). Norberaren nortasunarekin loturik dauden eskubideak dira, eta, beraz, pertsonaren duintasunetik eratorriak. Hori onartua agertzen da EK-aren 10. artikuluan. Honi erreferentzia egiten dion sententzia: 231/88.

Ohorea, pertsona batek bizi den gizartean jasotzen duen oniritzia eta estimazioa dela kontuan hartuta, oinarrizko eskubide bat da, pertsonaren duintasunari eragiten diona. Oinarrizko eskubide gisa, beti jaso izan du babes juridiko handia, eta ahalik eta handiena, babes penalaren bitartez.

Intimitate Pertsonala eta Familiarra

Intimitate pertsonala eta familiarra, berriz, kontuan hartuta honen aitormena berrikuntza bat dela konstituzionalismo espainiarrean, esparrurik pribatuena bezala kontsidera daiteke gizabanakoaren bizitzan. Hau da, bizitzaren beraren eta bere familia ingurunearen punturik pertsonalenak bezala. Honen berri jakitea, familia unitatea osatzen dutenentzat bakarrik erreserbatua dago.

Norberaren Irudi Eskubidea

Norberaren irudi eskubidea da pertsona batek bere irudiarekin egingo den erabilera erabakitzeko daukan ahalmena. Kontuan hartuta elementu pertsonal bat dela, bere irudia ahal den neurrian kontrolatzeko pertsonak daukan ahalmena bezala ulertu behar da. Orduan, bere baimenik gabe inork ez du irudi hori erabiltzerik izango.

Eskubide Hauen Aldakortasuna

Eskubide hauen ikuspegi oinarrizkoa eta berezia (peculiar) babes eremuaren aldakortasuna da. Aldakortasun hori pertsona bakoitzaren portaerak berak determinatzen du. Dena den, ohore eskubidea da horrelako gorabeherak jasateko arriskurik gutxiena daukana. Norberaren portaera bera da kontuan hartzen dena, eta hau guztia atera daiteke argi publikora, adibidez, subjektuak berak erabakitzen duelako, informazio interes bat dagoelako... Zirkunstantzia hau askoz nabariagoa da intimitateari eta norberaren irudiari dagokionean. Hau ere subjektuaren benetako portaera dela eta gerta daiteke, zerbait publikoa egiten denean. 1/82 Lege Organikoak, maiatzaren 5ekoak, erreferentzia egiten dio kontuan hartzen duen ohore eskubide, intimitate eskubide, eta norberaren irudi eskubidearen modulazio honi, zehaztuz: "legeak eta usadio sozialak direla medio, pertsona bakoitzak bere egitateekin berarentzat edo bere familiarentzat erreserbatuta gordetzen duen eremuaren arabera". Lege organikoko 2.1 artikuluak dio hori. EK-ko 18.1 artikuluan aitortutako eskubideek babes bide bat baino gehiago dauzkate.

Eskubide hauen izaera guztiz pertsonala denez, zenbait ekintza pertsegitzea determinatu dezakete. Urrapen horiei ordenamenduak eman behar dien erantzuna ahalik eta gehiena graduatu eta zehaztu behar da, eta informazio askatasunen babes sendoago batek eskatzen duena kontuan hartu behar da; askatasun horien izenean sortzen baitira ohore, intimitate eta norberaren irudiaren kontrako atentaturik ugarienak. Ordenamendu modernoak babes bideak sortu behar izan dituzte eskubide hauentzat. Espainiaren kasuan, hiru dira:

• Errektifikazio eskubidea: Kalte-ordainezko edukia daukan babes zibila.
• Babes zibila.
• Babes penala.

Errektifikazio Eskubidea

Errektifikazio eskubideak informazio oker batek afektatu duen zerbaiti erantzuten dio. Bere izen onari kalte egin diezaiokeen okerraren zuzenketa publikatzea da bere helburua.

Babes Zibila

Babes zibila tratatzen ari garen hiru eskubideak babesten dituen bide bat da, eta honek helburutzat dauka bai eskusartze ilegitimoa geldiaraztea eta bai eskusartze horregatik sortutako kalteak ordaintzea.

Babes Penala

Ordenamenduak atentatu larrienen kontra gordetzen du babes penala. Adibidez, irain eta kalumniazko delituak.