Murgiltze Ereduak eta Hizkuntzaren Jabetzea: Oinarriak

Murgiltze-ereduen ezaugarriak eta oinarri psikopedagogikoak

Murgiltze-ereduen ezaugarriak eta oinarri psikopedagogikoak: Murgiltze-programez hitz egiten denean, mota zabalduenaz hitz egiten ohi da: murgiltze goiztiar osoko programaz.

Ezaugarriak:

• Eskolako hizkuntza (2H) ez da ikaslearen etxeko hizkuntza (1H): Hau oso ezaugarri bereizgarria da. Ikasleek bigarren hizkuntza (2H) ikasten dute lehen hizkuntza bezala erabiltzeko aukera gutxi izan arren.
• Ikasleek hasieratik hizkuntza berri horretan ikasten dute (irakurtzen, idazten...): Gehitu daiteke: "Baina hizkuntza nagusiarekin ere lotura mantentzen da, hasieran gutxiago, baina progresiboki integratuz." Irakasleek kontzienteki saiatzen dira hizkuntza berriaren bidez ikasleengan konfiantza sortzen.
• Gurasoen parte-hartzea borondatezkoa da, eta hizkuntzarekiko jarrera positiboa bultzatzen da: Garrantzitsua da azpimarratzea gurasoen babesa funtsezkoa dela, batez ere etxean bigarren hizkuntza praktikatzeko aukera murritza dagoenean.
• Irakasleak elebidunak dira eta bi hizkuntzak ondo erabiltzen dituzte: Hainbat ikerketek erakutsi dute irakasleek irakaskuntza hizkuntzan (2H) koherentzia mantendu behar dutela, nahiz eta testuinguru informaletan ikaslearen lehen hizkuntza erabili. Hasieratik komunikazioa bermatzeko.

Oinarri psikopedagogikoak:

• Hizkuntza ikasteko modurik eraginkorrena hizkuntza hori praktikan erabiltzea da. Ikaskuntza esanguratsua eta testuinguruan oinarritua da gakoa, hizkuntza komunikatzeko tresna gisa erabiltzen denean. Praktika naturalak eta etengabeko erabilerak hizkuntza berria ikasteko prozesua bizkortzen dute.
• Irakasleek ikasleei ulertzeko estrategiak eskaintzen dizkiete, eta testuinguru naturaletan hizkuntza berria erabiltzen laguntzen diete. Adibidez, keinuen erabilera, bisualki lagungarriak diren materialak, eta errepikapen eta modelizazio estrategiak oso baliagarriak dira. Krashen-en input hipotesia oinarri hartuta, hizkuntzaren irakaskuntza ulermenaren bidez (input egokia) sustatzen da.
• Ikaskuntza antolatua eta gidatua izan behar da, helburu argiekin. Hizkuntza eta edukien irakaskuntza bateratzen dira (CLIL - Content and Language Integrated Learning moduko estrategiekin), eta progresio argia bermatzen da. Helburu argiek ikasleengan hizkuntza berria barneratzeko segurtasuna eta motibazioa sustatzen dute.

1H-z jabetzeari buruzko teoriak

Azalpen behaviorista (Skinner)

Hau behaviorismoaren oinarrizko ikuspegia da. Skinnerrek hizkuntza ikastea portaeren baldintzapeko moldaketaren bidez gertatzen dela proposatu zuen (esaterako, errefortzu positiboaren bidez). Hizkuntza ikaskuntza baldintzapen operantean oinarritzen da. Adibidez, haur batek "ura" esaten badu eta ura jasotzen badu, portaera horrek errefortzu positiboa jasoko du eta errepikatzeko probabilitatea areagotuko da.

Azalpen innatista (Chomsky)

Chomskyren ikuspegiak hizkuntza ikaskuntzaren mekanismo biologiko bat proposatzen du.

• GU (Gramatika Unibertsala): hizkuntza guztietan komunak diren gramatika-arau eta egiturak.
• LAD (Language Acquisition Device): Chomskyk proposatutako mekanismo teorikoa, inguruko hizkuntza estimuluak interpretatzeko eta hizkuntza bereganatzeko gaitasuna aktibatzen duena.
• Kritikak: ikuspegi innatistari pragmatikaren eta ingurune sozialaren garrantzia gutxiesten diotela egotzi izan zaio.

Azalpen konexionistak

Konexionismoa garunaren sare neuronaletan oinarritzen da, eta hizkuntza ikaskuntza inputaren bidezko konexioen indartzea dela proposatzen du. Ikaskuntza automatikoki gertatzen da behin eta berriro esperientzia jasotzen denean. Eredu konexionistetan learning by doing ikuspegia funtsezkoa da.

Konstruktibismoa (Piaget)

Piagetek adimenaren bilakaera eta hizkuntzaren garapena estuki lotuta daudela defendatu zuen.

• Hizkuntza ikaskuntza asimilazioa eta akomodazioa prozesuen bidez gertatzen da.
• Asimilazioa: haurrek informazio berria dagoeneko dituzten eskemetan sartzen dute.
• Akomodazioa: eskema horiek moldatzen dituzte informazio berrira egokitzeko.

Teoria sozio-kulturala (Vigotski)

Vigotskiren arabera, hizkuntza eta pentsamendua elkarren osagarri dira, eta ingurune sozialak eta kulturak funtsezko zeregina dute. Proximal Development Zone (PDZ): helduek edo trebatzaileek haurrei emandako laguntzaren bidez, haurrek beren potentziala garatzen dute. Hizkuntza tresna mediatzaile gisa hartzen da, pentsamendu konplexuak garatzeko eta gizarte-interakzioak errazteko.

Ikuspegi interakzionista

Ikuspegi hau teoria innatista eta sozio-kulturalaren arteko konbinazio bat dela esan daiteke.

• Input egokiaren garrantzia (Krashen-en Input Hypothesis delakoa).
• Testuinguruan oinarritutako hizkuntza-irakaskuntza eta elkarreraginaren bidezko ikaskuntza.
• Elkarrizketa eta scaffolding-a (laguntza mailakatua) funtsezkoak dira hizkuntza garapenerako.