Lurraren mantua

Lurrak4osagai:geosfera(harriz osatua), atmosfera(gas geruza), hidrosfera(ur geruza), biosfera(bizidunez osatuta).

Lurraren barne egiturak:>lurraren barnealdea ikertzeko eta ezagutzeko, geologoek lurrikarak erabiltzen, sismo edo seismo ere deituak.>Lurrikara lurrazalaren astinaldi zakarrek lurrean eragiten dituzten dardarak dira.>Hipozentro edo foku izenekoak uhin sismikoak sortzen diren lekua. Bi mota P eta S.>Epizentro hipozentroarekiko bertikalean egoten da. Epizentrotik azaleko uhinak hedatzen dira.>Uhin primarioak(P)azkarrenak dira. Material solidoak nahiz likidoak zeharkatu ditzakete, baina material likidoak zeharkatzean, abiadura murriztu.>Uhin sekundarioak(S)abiadura txikiagoa. Material solidoetan zehar soilik hedatzen dira.>Uhinak lurraren geruza batetik beste batera igarotzen direnean, aldaketak dituzte uhinen abiaduren eta ibilbidearen norabidean.

Lurraren barne-egituraren eredu geokimikoa:>eredu geok. Edo estatuko geruzen konposizioan oinarritzen da.>eredu geok. Hiru geruza:lurrazala, mantua, nukleoa.>lurrazala aluminio silikatoz. 2mota:lurrazal kontinentala eta lur.Ozeanikoa.>mantua 2atal:goi eta behe.>nukleoa kanpo-nukleoa likido egoeran eta berne-nukleoa dolido egoeran.Kanpo.Nukeoaren konbekzio-korronte bortitzek astintzen dute.Lurraren eremu magnetikoa edo magnetosfera sortzen dute.,., Mohorovicic goi-mantua asmatu, Gubenberg behe mantua eta Lehmann kanpo nukleoa.

Eredu geodinamikoa:>eredu geof. Oinarritzat hartzen du zer egoera fisikotan(plastikotasuna, zurruntasuna eta dentsitatea) dauden geruzak.>hainbat eredu:litosfera,astenosfera,menosfera, D” geruza eta endosfera.>litosfera goi-matuko zatia da lurrazalari lotuta dago, litosfera izeneko egitura zurrun bat. 2litosfera:ozeanikoa eta kontinentala.

Lurraren barneko eragilea:>barne-dinamikak ulertzeko grabitate indarra eta beroa.>lurrean zenbta eta gehiago barneratu orduan eta tenperatura handiagoak egoteari gradiente geotermikoa esaten zaio.>lurrazalean 3ºC igotzen da 100mko.

Beroaren garraioa geosferan:>fluxu termiko, lurraren barrualdetik gainazalera iristen den bero-energia kantitateari.>lurraren barne-dinamikaren benetako eragileak konbekzio-korronteak dira.>haien bidez, dents. Txikieneko material beroa, arinena, gainazalerantz igotzen da.>hozten denean, material horren dentsitatea handitu egiten da, eta berriro hondoratzen da.,., Goranzko korrontea:gandor termikoek. Beheranzko korrontea:grabitate-indarra.

Litosferako higidura bertikalak:>litosfera mantuaren gainean flotatzen dago, isostasia izeneko flotatze-oreka baten bidez.>litosferaren gaineko pisua areagotzeak litosfera hondoratzea eragin dezake,subsidentzia esaten zaio.>higidurak blokeen gaineko pisua arintzen dute, eta litosfera altxatu egiten da.

Litosferaren higidura horizontala:>Alfred Wegener kontinenteen jitoaren hipotesia.>duela 300milioi urte kontinente guztiak kontinente masa bakar bat pangea izena jarri zion.Pangea zatitzen hasi zen eta zatiak elakarrenagantik urrunduz, ozeano-hondoen gainean horizontalean higituz.>lurraren errotazio-higidura izan zitekeela.>froga geografikoa
:kontinenteak puzle baten moduan ahokatzen da.

Froga paleoklimatikoa

:kontinente desberdinetan aurkitu dira glaziar sedimentuak.Duela 300milioi urte gertatutako glaziazio batek utzitako arrastoak dira adibideetako bat.

Froga paleontologikoak

>antzrko animalia eta landareen fosilak aurkitu dira zenbait kontinentetan.Aurkikuntza horren azalpen bakarra da kontinente horiek elkartuta egon izana iraganean.>teknologiai esker badakigu itsasondoa nolakoa den.