Litosfera definizioa
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en vasco con un tamaño de 14,55 KB
1. Lurraren barrualdearen osaera eta egitura
Lurraren osaera eta egitura azaltzen saiatzen diren eredu aipagarrienak:
a)
Eredu estatiko edo GEOKIMIKOA (ikuspuntu mineralogiko batetik sortua, geruzen konposizioaren arabera). Geruzen banaketa dentsitatearen arabera:Azala, Mantua, Nukleoa.
-
Lurrazala (Mohorovicic-en etenuneraino).10-70 km artekoa
Lurrazal ozeanikoa
5-10 km
Lurrazal kontinentala: 20-70 km
- Mantua (Gutenberg-en etenuneraino) .70- 2900km artekoa
- Nukleoa:Fe eta Ni
Kanpoko, Lehman-en etenuneraino (2900- 5150 km )
Barneko nukleoa, Lurraren erdigunerainoa (5150-6.350 km)
b)
Eredu dinamikoa edo GEODINAMIKOA (ikuspuntua, geruza zein egoera fisikoetan (solido, likidoa) eta zein propietate mekaniko dituzte (materialen mugimenduan oinarrituta :zurruna, plastikoa edo fluidoa): Litosfera, Astenosfera, Mesosfera, Endosfera.
- Litosfera. Solidoa eta zurruna. Lurrazala eta Mantuaren kanpoaldea.
- Astenosfera. Plastikoa (materia urtuz eta solidoz).
- Mesosfera. Zurruna baditu behetik gorako material urtuen igoerak
- Endosfera (kanpo eta barruko nukleoak) Kanpoaldean urtu, barrualdean zurruna.
EREDU
GEODINAMIKOA
- LITOSFERA:
Geruza mistoa da. Lurrazalak eta goi-mantuaren kanpoaldeko zatiak osatzen duten geruza. Zurruna da.
- Litosfera mota:
Litosfera kontinentala:
• Lurrazal kotinentala + Goi-matuaren zatia
• 100-300 Km. Medikateen azpian 300 Km-ko lodiera, eremu lauetan 100 Km
• Osaera= H.Sedimentario+Granitoa+H.Metamorf
Litosfera ozeanikoa:
• Lurrazal ozeanikoa + Goi-matuaren zatia
• 20-100 km. Eremu zaharrenetan 100 Km-ko lodiera, eremu gazteenetan < 20 Km.
• Osaera= H.Sedimentario+Basaltoa+H.Metamorf
Gainerako goi-mantuaren zatia litosferaren azpian dago, solidoa da
baina P eta T altuak direla eta likido likatsu bat izango baliz bezala
portatzen da eta mugitu egiten da. Mugimendu horrek litosfera blokeetan puskatzen du, PLAKA LITOSFERIKOAK emanez.
ASTENOSFERA
Litosfera eta mesosferaren artean dago.
Gaur egun goi-mantuaren zatitzat hartzen da.
Geruza plastikoa, fluido gisa jokatzen du.
MESOSFERA
Behe mantua hartzen du.
670 km-ko sakoneratik (Repetti) D-geruzeraino doa (2700 km).
Solidoa bada ere, fluidoen gisa mugitzen da (oso poliki, urtean cm batzuk).
Subdukzio eremuetako plakak hehera egiten uzten die eta “D” geruza ko magma-lumei gora egiten.