Ikaskuntza Esanguratsua eta Gizarte Ikaskuntza

IKASKETA ESANGURATSUA

Eskola Kognitibista

Eskola kognitibistak ikasteko eredu teoriko alternatiboak aldeztu ditu baldintza sinpleetan oinarritutakoen ordez.

Kognitibismoaren oinarrian, Piaget-en oinarria dago, zeinek ikastea egokitze prozesu adaptatibo bezala ulertzen duen:

• Asimilazioa eta Egokitzapena

  • Asimilazioa: Gizabanakoak estimuluak barneratzea eta egokitzea.
  • Egokitzapena (acomodación): Eskema eta egituren modifikazioa, egokitzeko.
• Piaget-entzat, pentsamendua errealitatea antolatu eta errealitateari zentzua ematen dion egitura multzoa da.
• Asubelek, eredu teoriko hauek gizarte ikasketetara eramaten saiatu da.
• Psikologia kognitiboak, ikasten irakastearen garrantzia (enseñar a aprender) azpimarratu du.
• Asubelek insistitu zuen ez dela nahikoa ezagutzea eta antolatzea barneratu ahal izateko.
• Esanguratsua izatea ere beharrezkoa da subjektuaren aurrezagutzarekin bateragarria izateko.

GIZARTE IKASKUNTZA

Albert Bandura eta Imitazioa

Albert Bandura-k, imitazio bidezko ikaskuntza (aprendizaje vicario) proposatu zuen; suposatu dezakegu ingurunekoek egiten dutena behatuz ikasteko gai garela.

• Kondukta baten ikasketa eta hau gauzatzea (ejecución) bereizten ditu.
• Ikasketa, behaketaren ondorioa eta oroitzapena da.
• Ikasitako jarrera beteko den ala ez, errefortzu eta zigorren araberakoa da.
• Errefortzu eta zigorrak, besteengan behatuak izan daitezke (vicarios).
• Muñeko Bobo delakoaren esperimentua. (helduak jotzen, haurrak begira).

Baldintza Klasikoa eta Desensibilizatze Terapia

Watson konduktistak esan zuen fobiak sortu edo desagertarazi daitezkeen erantzun emozional baldintzatuak direla.

• Esperimentua, “Alberto” umearekin egin zuen; xagu txuriengan fobia sortzen zuen haurrengan.
• Mary Jones-ek, baldintzapen klasikoa erabili zuen fobia sendatzeko (estimulu gratifikatzailea).
• Prozesu honi, desensibilizazio sistematikoa deritzo.

Beste Terapia Konduktual Motak

Desensibilizazioaz gain, beste teknika batzuk azaldu dira: inplosioa eta terapia abersiboa:

• Inplosioa-k (inundación), estimulu baten aurrean, ansietatea eta beldurra bezalako erantzun desegokiak ezabatzea du helburu.
• Terapia abersiboa-k, ezabatu nahi diren jokaerak estimulu desatseginekin elkartzean datza. (goragalea, ezinegona).
  • Zenbait adikzioen aurrean erabiltzen da. (alkohola, tabakoa..)

Kognitibo-Konduktual Terapiak

Ez da nahikoa portaera aldaketak egitea, pentsatzeko era aldatu behar da lortu nahi den jokaeraren arabera.

• Adibidez, hitzarmen konduktuala; idatzi batean zehazten dira jokabide desiragarriak eta ez betetzearen ondorioak.
• Modelatua, subjektuak ikasi eta imitatu beharreko jokaera ereduak proposatzean datza.
• Bereziki harremanetarako arazoak dituztenentzat.
• Entrenamiento abersibo delakoaren antzekoa da non subjektuak norbere eskubideak errespetaraziz erantzun agresiborik gabe arazoei nola egin aurre.
• Psikologia kognitiboan oinarritutako teknika hauen helburua, estres egoerei aurre egiteko, gogamen eskemak berregituratzea da, pentsamendu negatiboak ezabatuz:
• Insight terapia: Pazienteak bere sentimendu eta motibazioak ulertzea du helburu.
• "Por inoculación de estrés": Norbere buruari hitz egiten ikastea egoera estresanteei aurre egiteko.
• Talde terapia: elkarri laguntzeko.