A Guerra da Independencia e o Liberalismo en España (1808-1833)

A Guerra da Independencia e o Liberalismo en España (1808-1833)

A Guerra da Independencia (1808-1814)

Contexto Internacional: A Revolución Francesa e a expansión de Napoleón levaron á invasión de España en 1808. A abdicación de Carlos IV e Fernando VII en Baiona e a imposición de Xosé Bonaparte como rei provocaron o levantamento popular do 2 de maio en Madrid, dando inicio á Guerra da Independencia.

Desenvolvemento da Guerra

A loita contra os franceses foi asumida polas masas populares, que empregaron tácticas de guerrillas co apoio de Inglaterra. Paralelamente, formáronse Xuntas locais e provinciais para organizar a resistencia e gobernar o territorio.

As Cortes de Cádiz (1810-1812)

Ante a necesidade de establecer un novo goberno, convocáronse as Cortes de Cádiz en 1810. Estas Cortes, compostas por representantes das clases medias urbanas, avogados, funcionarios e militares, levaron a cabo unha intensa labor lexislativa, desmontando o Antigo Réxime e proclamando a división de poderes, a soberanía nacional e a abolición dos señoríos xurisdicionais e os privilexios feudais. Con todo, a abolición dos señoríos non afectou os dereitos de propiedade da terra.

A Constitución de 1812 ("La Pepa")

O 19 de marzo de 1812, as Cortes promulgaron a Constitución, que establecía a soberanía popular, a monarquía constitucional con poderes limitados, a separación de poderes, os dereitos e liberdades dos cidadáns, o unitarismo e centralismo político, e o catolicismo como relixión oficial.

O Reinado de Fernando VII (1814-1833)

Coa derrota de Napoleón, Fernando VII volveu a España en 1814 e aboliu a Constitución de 1812, restaurando o absolutismo.

Sexenio Absolutista (1814-1820)

Durante este período, os liberais foron perseguidos e exiliados, mentres que Fernando VII restableceu as institucións do Antigo Réxime.

Trienio Liberal (1820-1823)

En 1820, o pronunciamento de Rafael del Riego obrigou a Fernando VII a xurar a Constitución de 1812. Xurdiron dúas correntes liberais, os moderados e os exaltados, que se enfrontaron polo control das institucións. Esta división, xunto coa oposición de Fernando VII, favoreceu o retorno do absolutismo.

Década Ominosa (1823-1833)

Co apoio das potencias absolutistas europeas, un exército francés invadiu España en 1823, restaurando a Fernando VII no poder. Durante este período, aboliuse a lexislación liberal e perseguíronse os seus partidarios.

O Liberalismo en España

Principios Políticos e Institucións

• Liberdade, igualdade xurídica, limitación da autoridade e participación política dos cidadáns.
• Soberanía nacional.
• División de poderes.
• Constitución.
• Sufraxio.

Principios Económicos

• Respeto á propiedade privada.
• Liberdade económica e de empresa.
• Libre xogo da oferta e a demanda.

As Reformas Borbónicas

Felipe V (1700-1746)

Guerra de Sucesión (1701-1714): A chegada de Felipe V ao trono español provocou unha guerra internacional e unha guerra civil en España. O Tratado de Utrecht (1713) recoñeceu a Felipe V como rei de España, pero con perdas territoriais. Os Decretos de Nova Planta (1716) abolieron os foros de Aragón, Cataluña e Valencia, impoñendo as leis castelás e centralizando a administración.

Carlos III (1759-1788)

Continuou coas reformas centralizadoras e impulsou medidas ilustradas. O Motín de Esquilache (1766), provocado pola subida do prezo do pan e a xenofobia, e a expulsión dos xesuítas (1767) mostran as dificultades das reformas.

Carlos IV (1788-1808)

O seu reinado estivo marcado pola Revolución Francesa e a influencia de Godoy. A guerra contra Francia (1793-1795) e a posterior alianza con Napoleón debilitaron a España.

Tratado de Fontainebleau (1807) e o Motín de Aranjuez (1808)

O Tratado de Fontainebleau permitiu o paso das tropas francesas por España para invadir Portugal. O Motín de Aranjuez, provocado polo malestar popular e as intrigas da corte, levou á abdicación de Carlos IV e Fernando VII e á imposición de Xosé Bonaparte como rei.