Geografia eta Klima Oinarriak

Klima Motak

Ozeanikoa

• Baso hostogalkorra, adar luze eta mehekoak: haritza, pagoa...
• Udan Azoreetako Antizikloia.
• Foehn efektua.
• Itsasoak ºC-ak erregulatzen ditu.
• Fronte polar ugari.

Mediterraneoa

Itsasertzekoa: >17 ºC

• Hego atlantikoa: 500-800 mm
• Fronte polarrik ez.
• Neguan prezipitazio maximoa.
• Tenperatura altua Saharako haizeengatik.

• Mediterraneoa: 300-500 mm
• Fronte polar ahulak.
• Tanta hotza udazkenean.
• Azoreetako Antizikloia.
• Mediterraneoak ºC-ak erregulatzen ditu.

Kontinentalizatua

• 300-600 mm.
• Antizikloi termikoak neguan.
• Foehn efektua.
• Fronte polarrak.

Estepakoa

• 150-300 mm.
• Fronte polarrak ez dira iristen.
• Foehn efektua.
• Azoreetako Antizikloia.
• Prezipitazio minimoa.
• Saharako haizearen eragina.

Landaredia

Landaredi Orokorra

Baso hostoiraunkorrak, landaredi esklerofiloa eta xerofitoa:

• Artea
• Pinua
• Artelatza

Mendiko Landaredia

• Haritza
• Pagoa
• Makia
• Karraskia

Definizioak

Mendigune Zahar

Aro paleozoikoan Hertziniar orogeniak sortutako erliebea, aldaketak jasan dituzten materialez osatutakoa.

Tolestura Mendikatea

Mendikate gazteak dira, Aro tertziarioan orogeniaren ondorioz eta Aro sekundarioan pilatutako sedimentuek sortutakoa.

Arro Sedimentarioa

Zonalde hondoratua, inguruko erliebeetako sedimentuez betetzen doana.

Padura

Lur lokaztua, itsasoko urak edo ibaikoak itsasgoraldietan estaltzen duena.

Basamortutzea

Kausa ezberdinengatik lurralde bat basamortu bihurtzeko prozesua.

Kareharria

Urak eragin handia duen kaltzio-karbonato proportzio handia duen harri sedimentarioa.

Modelatu Karstikoa

Aro sekundarioko sedimentuak Aro tertziarioan tolestu zirenean sortutako erliebe mota:

• Lapiaza
• Poljea

Foehn Eragina

Aire masek oztopo orografiko bat zeharkatzean igo egiten dira eta prezipitazioak haizealdean botatzen dituena.

Akzio Guneak

Poliki mugitzen diren presio altuko edo baxuko aire masak.

Antizikloia

Ingurukoa baino presio altuagoa (>1013 mb) duen eskualde atmosferikoa.

Borraska

Presio altuko guneek inguratuta duten presio baxuko gunea (<1013 mb).

Landaretza Potentziala

Lurralde batean gizakiaren jarduerarik gabe garatuko litzatekeen landaretza.

Europar Batasuna

Europako 27 estatuek osatzen duten nazioz gaindiko erakundea, 1993an sortua, bere estatu kideen arteko lotura ekonomikoa eta lankidetza sendotzea helburu duena, baita helburu politiko-sozialak ere.

Autonomia Erkidegoa

Espainiako antolamendu konstituzionalaren barneko lurralde entitatea.

Erromako Ituna

1957an sinatutako EBko bi hitzarmenetako bat da. Lehenak Europako Merkatu Amankomuna ezarri zuen eta bigarrenak Euratom elkartea sortu.

Herrialde sinatzaileak:

• Mendebaldeko Alemania
• Herbehereak
• Belgika
• Frantzia
• Italia
• Luxenburgo