Efektu Fotoelektrikoa eta Erradioaktibitatea: Azalpen Zehatza

Efektu Fotoelektrikoa: Deskribapena eta Azalpen Kuantikoa

Efektu Fotoelektrikoa: XIX. mendean, Hertz-ek ikusi zuen nola gainazal metaliko batzuek elektroiak igortzen dituzten argiaren eraginpean. Fenomeno honi efektu fotoelektrikoa deritzo.

Fisika Klasikoak Azaltzen Ez Dituen Gertaerak:

• Emisioa maiztasun minimo batetik gora gertatzen da (atari-maiztasuna, f0).
• Efektua argiaren edozein maiztasunetan gerta liteke, intentsitatea handia bada.
• Igorritako elektroien kopurua argiaren intentsitatearekiko proportzionala da.
• Elektroien energia zinetikoa handiagoa da erradiazioaren maiztasuna handitzean.
• Ez dago atzerapen-denborarik argiztapenaren eta elektroien igorpenaren artean.

Einsteinen Azalpena Teoria Kuantikoaren Bidez:

• E = hf (Fotoiaren energia)
• EZ = hf - W0 (Fotoelektroiaren energia zinetikoa)
• Ezmax = hf - W0 (Energia zinetiko maximoa)

Einsteinen arabera, fotoi batek elektroi bat erauzteko behar duen energia minimoa W0 bada, hf = W0 (non f = f0). Maiztasuna f0 baino txikiagoa bada, ez da fotoelektrorik erauzten.

Erradioaktibitate Naturala eta Desintegrazioa

Erradioaktibitatea: Fenomeno naturala da.

Alfa, Beta eta Gamma Erradiazioak:

• Alfa (α): Helio-nukleoak (⁴₂He²⁺).
• Beta (β): Elektroi bizkorrak (⁰_-1e^-).
• Gamma (γ): Erradiazio elektromagnetikoak, X izpiak baino energia handiagokoak.

Prozesu Erradiaktiboen Abiadura: A = dN/dt = -λN

Erdibizitza (T): Hasierako nukleoen erdia desintegratzeko behar den denbora.

Soddy-ren Legea:

Fajans-en Legea:

Gamma Partikulen Igorpena:

Fisio Nuklearra: Bonbak eta Zentralak

Fisio Nuklearra: Nukleo astun bat neutroiz bonbardatuz, bi nukleo arinago sortzen dira, energia askatuz.

Aktibazio-Energia: Fisioa hasteko beharrezkoa.

Kate-Erreakzioa: Fisioan askatutako neutroiek beste fisio batzuk eragiten dituzte.

Prozesu Kontrolatua vs. Ez-Kontrolatua: Zentral nuklearrak (kontrolatua) vs. bonba atomikoa (ez-kontrolatua).

Masa Galera: E = Δmc² (Einstein)

Fusio Nuklearra: Izarrak eta Bonbak

Fusio Nuklearra: Bi nukleo arin batuz nukleo astunago bat sortzen da, energia askatuz.

Aktibazio-Energia: Nukleoak hurbiltzeko behar den energia.

Prozesu Kontrolatua vs. Ez-Kontrolatua: Etorkizuneko energia iturria (kontrolatua) vs. hidrogeno-bonba (ez-kontrolatua).

Masa Galera: E = Δmc² (Einstein)