Dahrendorf, Parkin eta estratifikazio sozialaren teoriak

1. Dahrendorf eta dominazio asoziazioak

• Klasearen kontzeptua okupazioaren menpe jartzen du eta autoritate printzipioak indartzen ditu, izan ere, estratifikazio soziala autoritatearen (boterearen) banaketari estuki lotua dago.
• Boterea legitimatzeko hiru bide:
  • Karismatikoa (diktadura)
  • Legal-arrazionala (demokrazia)
  • Tradizionala (monarkia)
• Ezberdintasuna justifikatzeko botere banaketa erabiltzen du.
• Marxistek irizpide ekonomikoei ematen dioten lehentasuna zein garrantzia arbuiatzen du eta bere irizpideetan ikuspegi multidimentsional bat proposatzen du.
• Dahrendorf-ek marxismoari kritika egiten dio gaur egungo gizartea industriala izan arren ez delako hain kapitalista, enpresa autonomoen garapenarengatik gizartea gero eta konplexuagoa da eta espezializazio gehiago behar da. Klase ertaina handitu da eta gizartearen muinoa da.
• Edozein gizartetan hiru dominazio asoziazio daude: asoziazio politikoak (Estatua), hierokratikoak (Eliza) eta ekonomikoak (enpresa).
• Klase dominantea ministroek, legebiltzarkideek eta buru burokratikoek osatzen dute.
• Egiten zaion kritika politikari ematen dion garrantzian oinarritzen da.

2. Parkin eta itxidura sozial kontzeptua

• Ekoizpen moduen jabego harremanak ez du balio klase egituran suertatzen diren aldaketak ulertzeko. Jabego-jabego eza dikotonomian oinarritzen diren gizabanakoen ezberdintasunak ez dute laburbiltzen klase egituren konplexutasuna ezta bere eraldaketa.
• Klase sozialak kokatzen ditu burutzen duten ekintza kolektiboaren arabera.
• Itxidura soziala: komunitate sozialek beraien sariak handitzen saiatzen dira, baliabide eta aukera horiek eskuratzeko aukera pertsona kopuru txiki bati mugatuz.
• Hiru itxidura sozial mota:
  • Baztertzailea: baztertu eta arraro kategoria sozialari lotua dagoen ekintza kolektibo mota bat da, behekoekiko boterearen erabilpena suposatzen du. Gizarte kapitalista modernoan, burgesiak erabiltzen dituen bi bazterketa dispositibo nagusiak klase bezala osatzeko eta mantentzeko dira, batetik jabegoa, eta bestetik, kalifikazioak eta meritu akademiko zein profesionalak.
  • Usurpatzailea: gizarteko talde dominantei propioak zaizkion benefizio eta baliabideen zati bat eskuratzeko helburua partekatzen dute (adb. Menderatuak dauden talde etnikoen borroka eskubideak lortzeko).
  • Bikoitza: biak erabiltzea, talde berdinean bereizketak egitea, esplotazioa erabili.
• Emakumeen inguruan aritu: etxeko lanetan arduradun nagusiak emakumeak izateak, posizio txar batean kokatzen ditu beraien jardueran profesionalak erabateko autonomia lortzeko.