Babesgintza eta Librekanbismoa

BABESGINTZA:

Haren helburua barne merkatua babestea da, bertako produkzioa bultzatzeko. Politika hau beharrezkoa da herrialde ahuletan, baina iparraldekoak dira gehien babesten dutenak, bi neurri daude:

→ Neurri kuantitatiboak (ilegala):

• Arantzelak jartzea inportazioaren zergak garestitzeko eta porduktu gutxiago sartzeko gure herrialdean.

• Esportazioei diru laguntzak ematen zaizkie kanpoan hobeto saltzeko.

• Inportazioei muga bat jartzen zaie. Ez zaie uzten nahi beste kantitate inportatu.

• Beste neurriak: Blokeoa: (ez inportatu ez esportatu) Ez diete uzten exportatzea bakarrik haiei inportatzea.

→ Neurri ez kuantitatiboak (legalak):

Eraginkortasun handikoak dira eta gero eta gehiago erabiltzen dira. Adibideak:

• Segurtasuneko arau teknikoak eta industrialak.

• Osasun-arauak: Nekazaritza gaietan.

• Oztopo administratiboak.

LIBREKANBISMOA:

Haren helburua da nazioarteko merkataritzaren traba guztiak kentzea. Haren onurak epe luzean ikusten dira eta besteak, babegintzarenak, laburrean.

→ BRETTON WOODS

• NMF (Nazioen Moneta Fondoa) Urre dolar Patroia erabiltzen zen. (Urre ontza bat=33$). Lehen urre patroia bakarrik erabiltzen zen, baina gerra ondoren urre guztia Estatu Batuetan zegoenez beste Patroia erabiltzen hasi ziren. Estatu Batuek Krisiarekin amaitzeko $-ak inprimitzen hasi zirenez, patroi hori ez zen segurua eta aldatu zen.

• MB (Munduko Bankua) Erakunde honek kredituak ematen ditu, horrela gobernuak berraikuntza egin dezaten. Honekin herrialdeen garapena lortzen duelako eta horrek gero irabaziak dakartzalako.

• MME (Merkataritza Mundu Erakundea) Akordio bat egin zen librekanioa bultzatzeko, baina ez zegoen erakunderik, orduan (GATT) sortu zen librekanbismoa erregulatzeko. Lehengaietan protekzionismoa hobeto etortzen zaie herrialde aberatseei.

MERKATARITZA MUNDU ERAKUNDEA (MME)

2. MG eta gero GATT akordioa adostu zen librekanbioa bultzatzeko eta merkatatritza harremanak berreskuratzeko.

Hiru azpiegituretan dago banatuta:

• GATT: Liberalizazioa bultzatzen du baina ez guztiz. Hegoak bere merkatuak ireki dituen bitartean, Iparraldeak itxi ditu. Nekazal produktuen liberalizazioa eskatu du hegoak, baina Iparrak ez du nahi izan. Iparraldeak oraindik arantzelak jartzen dizkio Hegoari.

• GATS: Erakunde honek zerbitzuak liberalizatzen saiatzen da, finantzetatik hasita, zerbitzu publikoetara arte.

TRIPS: Jabego intelektualaren eskubideak babestean datza. Egile eskubideak, marka erregistratuak… Honenustez herrialde guztiek babestu behar dute haien jabego intelektuala. Hau izan zen, lehen munduko herrialdeak eskatu zuten baldintza MME-a sotzek.