Platon
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en vasco con un tamaño de 5,58 KB
Sirakusako esperientzia eta Akademiaren sorrera:Sokrates hil eta gero, Platon Sizialara joan zen, eta han pitagorikoen jarraitzaileak zeuden, zenbakiekiko jarraitzaileak. Sirakusara joan zen, eta han Dion-ekin adiskidetu zen. Hauek gizartea antolatzeko eta gobernatzeko sistema egin zuten, eta Sirakusan erabiltzen hasi zen. Gero Atenasera itzuli ziren, eta eskola bat egin zuten Akademia deritzona, baina han maila handiko pertsonak bakarrik joan ahal zuten. gai inportanteenetariko batzuk ziren:Zuzentasuna eta horren gaineko benetako ezagutza.
Pitagorikoak:Pitagorikoek kosmosa eta errealitatea ulertzeko zenbakiak ezagutu behar ditugu. Platon pitagorikoekin harremanak izan zituen, eta akademia eratu egin zuten, eta pentsamendu abstraktuan mugitzeko gaitasuna lortu behar zuten, matematika jakinduria aparta erakutsi behar zen, akademia eratzeko. Matematikaren printzipioak izakien printzipioak berak dira eta matematikaren osagaiak zenbakiak dira, zenbakiak eratzeko unibertsoaren izaera egiten ditu.Arimen hilezkortasuna eta transmigrazioa betetzen zuten. Eskola pitagorikoetan, gai erlijioso eta politikoak irakasten dira. Orfismoren esaera jarraitzen zuenek, garbitzapena aldarrikatzen zen.
Ironia: Ezjakinaren itxura egiten da, elkarrizketa batean berba egiten dutenek, jakituria kritikatzen dute, mintzaidearen zalantza eta jakinezaren aitorpena lortu arte.Sokrates ezer ez jakiten ez bazuen bezala jokatzen du, eta besteek ahalegintzen ziren kontraesanak aurkitzen. Horrekin, Sokratesek erantzun egokien bila dago, eta erantzun txarrak baztertzen ditu.
Demiurgo: Material munduaren sortzailea da, baina arimaren munduaren kopia txarra egin zuen.(Hacer relacion entre ideien mundua y material mundua)
Erlatibismoa: Gauza bat egitean, ikuspuntu batzuk ditu, eta zirkunstantzien arabera jardun dezakegu. Gauzak ez direlako absolutuak. Sokrates eta Platon ez daude ados.
Haitzuloaren mitoa: Zer da?gezurrezko errealitatea.Zer da kanpoaldea?errealitatea.Nortzuk daude barruan?gu.Lor daiteke atera?zentzumenak ahazten, eta arrazoiak erabiltzen.Benetako errealitatea?Ideien mundua.Mundu fisikoa benetakoa?ez, haitzuloaren mitoarekin esan nahi du gure mundua ez dela benetakoa, ideien mundua baizik.
Ezagutza gogoratzea da: Platonek ezagutzaren alde zegoen, eta Sofisten eszeptizismoari kontraeraso egiten dio. Nolakoak garen ez dakigu, orduan ezin dugu identifikatu bilatzen diren objektu legez. Platonek jakinarazten digu, ezagutza ariman betidanik egon den jakingarrien oroitzea dela. Arimak gorputzarekin batu baino lehen ezagutza-objektuak diren zerizanak ezagutu zituen, baina zigortzen badugu, ahazten dugu gorputzeratzean. Zentzumenezko mundua esentziaren antzeko kopia bezala egituratuta dago, eta hau ikusitakoan jatorrizko ezagutza-objektuak gogoratzen dugu. Munduan benetako zuzentasuna egoten ez badu, arimaren barruan egon behar da, gu ezagutzeko.
Arima eta gorputza:Gizakundeak bi osagai ditu: Platonen ustez, arima jainkozkoa da eta gorputza gero sortu zen, eta hilezina ere bai. Bina gorputza, hilkorra da, eta kartzela da.
Arrazoi-arima: goi-mailako gaitasuna da. Gurdi gidariaren irudia bezala hartzen da(platoneko metaforan). Honen bertutea zuhurtasuna da, eta Platonek esaten zuen, filosofoak daukatela arrazoi-arima, gai zirela ondo pentsatzeko.
Bosgarren liburuan Platonek emakumezkoen zereginari buruz hitz egiten du. Gizonei heziketa bat ematen zaie, eta emakumeen heziketaz desberdintzen da, haiek ezaugarri fisiko handiagoak zituztelako. Estatuak polemikoak izaten hasi ziren, eta idealaren ideia aldatzen hasi zen, ondasunen komunitarismoa eta emakume eta umeen amankomuntasuna estamentuaren doktrina bihurtu zen. Platonek esaten zuen, agintariek jakintsuenak, prestuenak eta onenak izan behar zirela, zeinek ongia erabiltzen dutela agintea ezartzeko, orduan esaten zuen, gobernariek filosofoak izan behar zutela.