Natura
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 4,93 KB
1 mikra = 0.001 mm
1 angstrom = 0.0000001 mm = 0.0000000001 m
1 angstrom = 0.0001 mikra
Z. prokariotikoa.NUKLEORIK EZ!!!!!
Mesosoma: Zelula-nutrizioaren erreakzio kimiko gehienak egiten diren tolesak.
Bizi-Funtzioak:
1.Nutrizio-funtzioa: Materia eta energia eskuratzea.
Sailkapena: a)Eguzki-energia: BAI: Nutrizio autototrofoa: materia ez-organikoa organiko bihurtu.
EZ: Nutrizio heterotrofoa: Beste i. bizidunen materiaz baliatu haiena egiteko.
b)O2: BAI: Bakterio aerobikoak: Oxigenoa behar dute energia eskuratzeko.
EZ: Bakterio anaerobikoak: Ez dute O2 behar energia eskuratzeko.
2. Erlazio funtzioa: Kanpo-ingurunearekiko baldintzak hautemateko eta horiei erantzuteko zelulek duten gaitasuna.
Erantzun motak: Higidura: Flageloen bitartez higitu. FLAGELOAK mintz plasmatikotik irteten diren harizpiak dira.
Eranztun mota ONA: Hurbilketa
Erantzun mota TXARRA: Urruntzea
Esporak eratzea: Bakterio batzuen erantzuna, inguruneko egoera txarra denean. Isolaturik gelditzeko.
3. Ugalketa-funtzioa: Bakterioek ugaltzen direnean, bi zelula alaba sortzea,
Zelula zikloak: ALDI AKTIBOA: Ugaltzen direnean, bi zelula alaba sortzen direnean.
(30 min) ALDI GELDOA: Zelula halabak hazi, garatu eta berriro zatitzeko prestatzen diren prozesua.
Z. eukariotikoak
ANIMALIA ZELULA: Mintz plasmatikoa, mitokondrioa (arnasketa zelularra egiten duen organulua/Glukosaren zati bat mitokondriora doa ATP sortzeko), Bakuoloa (biltegia), Lisosoma (Substantziak txikitu, Erretikulu endoplasmatikoa (Proteinak ekoiztu), erribosomak (proteinak sintetizatu), Golgiren aparatua (substantziak garraiatzea eta jariatzea), Zitoeskeletoa (mugimenduak ahalbidetzen dituen estruktura), zentrioloak (bakarrik animalia zelulan/kromosomen banaketan parte hartu), nukleo mintza ( material genetikoa zitoplasmatik banatzea), material genetikoa ( kromatima izeneko substantzia dauka barruan), nukleoplasma (Nukleoan aurkitzen den gune likatsua), nukleoloa (ARN sintesian parte hartzea)
*Zentrioloak soilik animalia zelulan.
LANDARE ZELULA: Zelula-pareta (zelulosazkoa/Babesa eta estruktura ematen duen duen bilduki zurruna), bakuoloak (animalia zelulan baino gehiago eta handiagoak), zentriolorik EZ, kloroplastoak (fotosintesia burutzen dute, klorofilaren laguntzaz, eta materia organikoa lortzen dute)
Ezaugarriak: Nukleoa bai
Tamaina: 10 eta 100 mikren artean.
Adb: Zelulabakarrak
Zelulanitzak: Animaliak, gizakiak, landareak.
Egitura: Mintz plasmatikoa, zitoplasma, organulu mota asko, nukleo-mintza, nukleoa (barruan nukleoloa).
Organuluak: Funtzio desberidnak betetzeko zitoplasman agertzen diren estrukturak.
Nukleo mintza: Nukleoa inguratzeko agertzen den estalkia.
Nukleoa: Material genetikoa duen eta zelularen erdialdean kokatzen den estruktura esferikoa . (Osagaiak: Nukleoplasma, material genetikoa, nukleoloa)
1. Nutrizio funtzioa:
Nutrizio atrotofoa Nutrizio heterotrofoa
Materia-mota Ez-organikoa => Organikoa bihurtu Besteen m. organikoa => Haien materia organikoa bihurtu
Energia Eguzki-energia EZ
Prozesuak Fotosintesia Digestioa
+ +
Energia lortzeko prozesua Energia lortzeko prozesuak
(arnasketa zelularra) (arnasketa)
2.Erlazio funtzioa: Kanpo estimuluak hautemateko eta horiei erantzun bat ematen duen funtzioa
Higidura: Zelula estimulura hurbiltzen bada => Taktismo positiboa
Zelula estimulutik urruntzen bada => Taktismo negatiboa
Higidura motak: Flageloak: Harizpi luzeak eta urriak. Mugimendu bizkorra eta latigo modkoak.
Zilioak: Harizpi laburrak eta ugariak. Zakarki higitu.
Pseudopodoak: Mintz plasmatikoaren deformazioak dira eta zelula lekualdatzea ahalbidetzen dute.
3. Ugalketa funtzioa: Zelula eukariotikoak ugaltzen direnean, bi zelula alabak sortzean datza.
Bi aldi: Interfasea: Bi zatiketaren arteko aldia. Zelulak hasi, beren jardunari ekin. Amaieran, zelulek kromosoma guztiak bikoiztu.
Zatiketa zelularra: Zelulak ugaldu. Zelula alabek, zelula amaren funtzioak burutzeko gai dira.
Robert Hooke zelula aurkitu, XVII. mendean. 1835ean teoria zelularra plazaratu => i. bizidun guztiok zelulaz osatuta gaudela.
1 angstrom = 0.0000001 mm = 0.0000000001 m
1 angstrom = 0.0001 mikra
Z. prokariotikoa.NUKLEORIK EZ!!!!!
Mesosoma: Zelula-nutrizioaren erreakzio kimiko gehienak egiten diren tolesak.
Bizi-Funtzioak:
1.Nutrizio-funtzioa: Materia eta energia eskuratzea.
Sailkapena: a)Eguzki-energia: BAI: Nutrizio autototrofoa: materia ez-organikoa organiko bihurtu.
EZ: Nutrizio heterotrofoa: Beste i. bizidunen materiaz baliatu haiena egiteko.
b)O2: BAI: Bakterio aerobikoak: Oxigenoa behar dute energia eskuratzeko.
EZ: Bakterio anaerobikoak: Ez dute O2 behar energia eskuratzeko.
2. Erlazio funtzioa: Kanpo-ingurunearekiko baldintzak hautemateko eta horiei erantzuteko zelulek duten gaitasuna.
Erantzun motak: Higidura: Flageloen bitartez higitu. FLAGELOAK mintz plasmatikotik irteten diren harizpiak dira.
Eranztun mota ONA: Hurbilketa
Erantzun mota TXARRA: Urruntzea
Esporak eratzea: Bakterio batzuen erantzuna, inguruneko egoera txarra denean. Isolaturik gelditzeko.
3. Ugalketa-funtzioa: Bakterioek ugaltzen direnean, bi zelula alaba sortzea,
Zelula zikloak: ALDI AKTIBOA: Ugaltzen direnean, bi zelula alaba sortzen direnean.
(30 min) ALDI GELDOA: Zelula halabak hazi, garatu eta berriro zatitzeko prestatzen diren prozesua.
Z. eukariotikoak
ANIMALIA ZELULA: Mintz plasmatikoa, mitokondrioa (arnasketa zelularra egiten duen organulua/Glukosaren zati bat mitokondriora doa ATP sortzeko), Bakuoloa (biltegia), Lisosoma (Substantziak txikitu, Erretikulu endoplasmatikoa (Proteinak ekoiztu), erribosomak (proteinak sintetizatu), Golgiren aparatua (substantziak garraiatzea eta jariatzea), Zitoeskeletoa (mugimenduak ahalbidetzen dituen estruktura), zentrioloak (bakarrik animalia zelulan/kromosomen banaketan parte hartu), nukleo mintza ( material genetikoa zitoplasmatik banatzea), material genetikoa ( kromatima izeneko substantzia dauka barruan), nukleoplasma (Nukleoan aurkitzen den gune likatsua), nukleoloa (ARN sintesian parte hartzea)
*Zentrioloak soilik animalia zelulan.
LANDARE ZELULA: Zelula-pareta (zelulosazkoa/Babesa eta estruktura ematen duen duen bilduki zurruna), bakuoloak (animalia zelulan baino gehiago eta handiagoak), zentriolorik EZ, kloroplastoak (fotosintesia burutzen dute, klorofilaren laguntzaz, eta materia organikoa lortzen dute)
Ezaugarriak: Nukleoa bai
Tamaina: 10 eta 100 mikren artean.
Adb: Zelulabakarrak
Zelulanitzak: Animaliak, gizakiak, landareak.
Egitura: Mintz plasmatikoa, zitoplasma, organulu mota asko, nukleo-mintza, nukleoa (barruan nukleoloa).
Organuluak: Funtzio desberidnak betetzeko zitoplasman agertzen diren estrukturak.
Nukleo mintza: Nukleoa inguratzeko agertzen den estalkia.
Nukleoa: Material genetikoa duen eta zelularen erdialdean kokatzen den estruktura esferikoa . (Osagaiak: Nukleoplasma, material genetikoa, nukleoloa)
1. Nutrizio funtzioa:
Nutrizio atrotofoa Nutrizio heterotrofoa
Materia-mota Ez-organikoa => Organikoa bihurtu Besteen m. organikoa => Haien materia organikoa bihurtu
Energia Eguzki-energia EZ
Prozesuak Fotosintesia Digestioa
+ +
Energia lortzeko prozesua Energia lortzeko prozesuak
(arnasketa zelularra) (arnasketa)
2.Erlazio funtzioa: Kanpo estimuluak hautemateko eta horiei erantzun bat ematen duen funtzioa
Higidura: Zelula estimulura hurbiltzen bada => Taktismo positiboa
Zelula estimulutik urruntzen bada => Taktismo negatiboa
Higidura motak: Flageloak: Harizpi luzeak eta urriak. Mugimendu bizkorra eta latigo modkoak.
Zilioak: Harizpi laburrak eta ugariak. Zakarki higitu.
Pseudopodoak: Mintz plasmatikoaren deformazioak dira eta zelula lekualdatzea ahalbidetzen dute.
3. Ugalketa funtzioa: Zelula eukariotikoak ugaltzen direnean, bi zelula alabak sortzean datza.
Bi aldi: Interfasea: Bi zatiketaren arteko aldia. Zelulak hasi, beren jardunari ekin. Amaieran, zelulek kromosoma guztiak bikoiztu.
Zatiketa zelularra: Zelulak ugaldu. Zelula alabek, zelula amaren funtzioak burutzeko gai dira.
Robert Hooke zelula aurkitu, XVII. mendean. 1835ean teoria zelularra plazaratu => i. bizidun guztiok zelulaz osatuta gaudela.