Euskera_azken azterketa
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Lengua y literatura
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 4,99 KB
Kohesioa:Testuko zatiak elkarrekin lotzen dituen lotura-prozedura. Azalari eta kateaketa formalari begira dago.
Bi motatakoa da: -Perpaus mailakoa (lotura gramatikala): perpaus barruko hitz, sintagma eta proposizioen loturatzeko moduak, horretarako postpossizioak, juntagailuak eta menderagailuak erabiltzen ditugularik.
-Testu mailakoa: testuko pasarte eta elementuak lotu eta soldatzen dira. testuaren egiturari begira daude.
a)Erreferentziazkoak (Anafora): Lehendik aipatutako elementu bati hurrengo perpausean berriro erreferentzia egitea. Erreferentzia horrek ematen dio kohesioa testuari. Erreferentzia hori hainbat modutan egin daiteke:
-Pronominalizazioa: Beste baten ordezko lana egiten duten elementu linguistikoak, oso erabilia (pertsona izenordain, aditzondo, makulu hitzak)
-Ordezkapen lexikala: Aberastasuna eta aldagarritasun ahalmena erakusten du. Sinonimia: esanahi bereko hitza erabiltzea. Hiperonimia: Eremu semantiko zabalagoa duen ordezkoa tartekatzea. Hiponimia: "" estuagoa. Perifrasia: Ordezkapen lana hitz-multzo batek egitea.
-Elipsia: Elementu bat esan gabe uztea. -Determinazioa: Determinatzaileek (artikulu, erakusle eta zenbatzaileak) kohesio lana egiten dute testuan.
-Hitzen errepikapena
b)Konexio mekanismoak: -Antolatzaileak: testua egituratzeko eta antolatzeko balio duten hitzak eta hitz multzoak, planifikazio orokorra eta atalena testuratzerakoan jartzen ditugun bitarteko linguistikoak. Lortu nahi dugun testu egituraren arabera aukeratuko ditugu antolatzaileak. Kategoria gramatikal askotako osagaiak erabiltzen dira (aditzondoak eta esaera adberbialak, zenbatzaileak, aditzak, izenak..)
-Lokailuak: Juntagailuak (kohesio gramatikala): eta, edo, baina.. Lokailuak:testuko lotura semantikoak bideratzeko lotura-elementuak, aurreko edo ondorengo perpausei begira daude. Motak: Emendiozkoak (ere bai, baita ere..), Hautakariak (bestela, osterantzean..), Aurkaritzakoak (berriz, ordea..), Ondoriozkoak (beraz, honela..), Kausazkoak (izan ere...)
Koherentzia: testuaren edukiari emate zaion ordenamendu logikoa. Zimenduak: a)Gaia: Zertaz ari garen. erlazio tematikoa eta kontraesan eza. b)gaiaren progresioa: testuko ideien ordena. c) Testu mota edo generoa: ipuina, iragarkia, eskema, iritzi artikulua.. d) Testu tipoa: Konbertsazionala, narratiboa, deskriptiboa, azalpenezkoa, argudiozkoa, instrukziozkoa, erretoriko-poetikoa..
Perpaus bakunak edo elkartuak daude. Elkartuak:-Juntadurazkoa: Maila bereko bi perpaus elkartzean, juntagailuen bidez. Juntagailuak erabiltzen ez direnean, alborakuntza izena ematen zaio. Juntagailuz egindakoak: a)Emendiozkoa (eta) b)Hautakariak (edo, edota, ala, nahiz, zein..) c)Aurkaria (baina, ezik, baino, ezpada..). Alborakuntzaz egindakoak: Hitzen alboratze hutsez egindakoak (, ; bai... bai, hala...nola..)
-Menderakuntza: perpaus bat beste baten barnean osagai gisa txertatzen da. Bat perpaus nagusia da eta bestea mendekoa, mendekoa menderagailuz txertatzen delarik.
Izen sintagmaren funtziozkoa: Zer, zerk, zeri galderen erantzuna izan ohi da. a)Konpletiboak: ((e)LA, (e)NIK). adib: Izebak eguraldi ederra dagoela esan du.
b) Zehar galderak: (ea, en, en ala ez) adib: badakigu noiz izango den. Adjektibo funtzioa: a)Perpaus erlatiboak ((e)n, tako (dako), (r)iko. adib: zuk egindako proposamena onartu dute, zuk egin duzun proposamena onartu dute. b) Perpaus osagarri izenlagunak: adib: pailazoa egiten ibili zarelako kontua zabaldu da, zutik zaudeneko lurraren jabe ez zara, abortua legeztatzearen aldekoak dira. Adizlagun funtzioa: a)Denborazkoa: atzo jende asko zebilen kalean, handik irten nintzenean, jende asko zebilen b)Moduzkoak: Zuk esan duzun bezala egin dugu.. c)Konparaziozkoak: ez da dirudien bezain gogorra d)Helburuzkoa: Liburua eman digute, aste honetan irakurtzeko e) Kausazkoa: ikasgelan jan dugulako bota gaituzte f) Baldintzazkoa: Berak zuei goiti behera bat utziz gero, demasekoa hartuko zenuke f)Kontzesiboa: Zoratuta dagoela dirudien arren, oso azkarra omen da g) Ondoriozkoak: hain ondo mintzatu zen, non ez baitzuen..
Bi motatakoa da: -Perpaus mailakoa (lotura gramatikala): perpaus barruko hitz, sintagma eta proposizioen loturatzeko moduak, horretarako postpossizioak, juntagailuak eta menderagailuak erabiltzen ditugularik.
-Testu mailakoa: testuko pasarte eta elementuak lotu eta soldatzen dira. testuaren egiturari begira daude.
a)Erreferentziazkoak (Anafora): Lehendik aipatutako elementu bati hurrengo perpausean berriro erreferentzia egitea. Erreferentzia horrek ematen dio kohesioa testuari. Erreferentzia hori hainbat modutan egin daiteke:
-Pronominalizazioa: Beste baten ordezko lana egiten duten elementu linguistikoak, oso erabilia (pertsona izenordain, aditzondo, makulu hitzak)
-Ordezkapen lexikala: Aberastasuna eta aldagarritasun ahalmena erakusten du. Sinonimia: esanahi bereko hitza erabiltzea. Hiperonimia: Eremu semantiko zabalagoa duen ordezkoa tartekatzea. Hiponimia: "" estuagoa. Perifrasia: Ordezkapen lana hitz-multzo batek egitea.
-Elipsia: Elementu bat esan gabe uztea. -Determinazioa: Determinatzaileek (artikulu, erakusle eta zenbatzaileak) kohesio lana egiten dute testuan.
-Hitzen errepikapena
b)Konexio mekanismoak: -Antolatzaileak: testua egituratzeko eta antolatzeko balio duten hitzak eta hitz multzoak, planifikazio orokorra eta atalena testuratzerakoan jartzen ditugun bitarteko linguistikoak. Lortu nahi dugun testu egituraren arabera aukeratuko ditugu antolatzaileak. Kategoria gramatikal askotako osagaiak erabiltzen dira (aditzondoak eta esaera adberbialak, zenbatzaileak, aditzak, izenak..)
-Lokailuak: Juntagailuak (kohesio gramatikala): eta, edo, baina.. Lokailuak:testuko lotura semantikoak bideratzeko lotura-elementuak, aurreko edo ondorengo perpausei begira daude. Motak: Emendiozkoak (ere bai, baita ere..), Hautakariak (bestela, osterantzean..), Aurkaritzakoak (berriz, ordea..), Ondoriozkoak (beraz, honela..), Kausazkoak (izan ere...)
Koherentzia: testuaren edukiari emate zaion ordenamendu logikoa. Zimenduak: a)Gaia: Zertaz ari garen. erlazio tematikoa eta kontraesan eza. b)gaiaren progresioa: testuko ideien ordena. c) Testu mota edo generoa: ipuina, iragarkia, eskema, iritzi artikulua.. d) Testu tipoa: Konbertsazionala, narratiboa, deskriptiboa, azalpenezkoa, argudiozkoa, instrukziozkoa, erretoriko-poetikoa..
Perpaus bakunak edo elkartuak daude. Elkartuak:-Juntadurazkoa: Maila bereko bi perpaus elkartzean, juntagailuen bidez. Juntagailuak erabiltzen ez direnean, alborakuntza izena ematen zaio. Juntagailuz egindakoak: a)Emendiozkoa (eta) b)Hautakariak (edo, edota, ala, nahiz, zein..) c)Aurkaria (baina, ezik, baino, ezpada..). Alborakuntzaz egindakoak: Hitzen alboratze hutsez egindakoak (, ; bai... bai, hala...nola..)
-Menderakuntza: perpaus bat beste baten barnean osagai gisa txertatzen da. Bat perpaus nagusia da eta bestea mendekoa, mendekoa menderagailuz txertatzen delarik.
Izen sintagmaren funtziozkoa: Zer, zerk, zeri galderen erantzuna izan ohi da. a)Konpletiboak: ((e)LA, (e)NIK). adib: Izebak eguraldi ederra dagoela esan du.
b) Zehar galderak: (ea, en, en ala ez) adib: badakigu noiz izango den. Adjektibo funtzioa: a)Perpaus erlatiboak ((e)n, tako (dako), (r)iko. adib: zuk egindako proposamena onartu dute, zuk egin duzun proposamena onartu dute. b) Perpaus osagarri izenlagunak: adib: pailazoa egiten ibili zarelako kontua zabaldu da, zutik zaudeneko lurraren jabe ez zara, abortua legeztatzearen aldekoak dira. Adizlagun funtzioa: a)Denborazkoa: atzo jende asko zebilen kalean, handik irten nintzenean, jende asko zebilen b)Moduzkoak: Zuk esan duzun bezala egin dugu.. c)Konparaziozkoak: ez da dirudien bezain gogorra d)Helburuzkoa: Liburua eman digute, aste honetan irakurtzeko e) Kausazkoa: ikasgelan jan dugulako bota gaituzte f) Baldintzazkoa: Berak zuei goiti behera bat utziz gero, demasekoa hartuko zenuke f)Kontzesiboa: Zoratuta dagoela dirudien arren, oso azkarra omen da g) Ondoriozkoak: hain ondo mintzatu zen, non ez baitzuen..