Euskera2
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Lengua y literatura
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,42 KB
Egokitasuna: Testua egoerara egokitzea, testua eta kostestua elkarrekin ondo lotzea. Komunikazio ekintzetan, alde batetik Testua (gertaera linguistikoa) eta beste aldetik Kontestua (testuekin erlazio estuan baina kanpoan daden kanpo faktoreak) daude. Bi errealitate hoiek ondo lotzea da egokitasuna.
Kontuan hartu behar dira, egokitzapen lanetan:
a)Deitikoak: Testuan dauden testutik kanpoko elementuak. Seinalatzeko, deitzeko erabiltzen diren unitate linguistikoak.
-Pertsona deixiak: Solaskideak senailatzeko erabiltzen diren elementuak (perts. izendorda, erakusleak eta aditzeko perts. morf)
-Toki deixiak: Tokia seinalatzeko (erakusleak, lekuzko aditzondoak,adizlagunak)
-Denbora deixiak: unea seinalatzeko (aditz denbora, aditzondoak, erakusleak)
b)Erregistroa:Egoeraren arabera igorleak hautatzen duen hizketa modua. (Arrunta, kolokiala, kultua)
c)Modalizazioa: Igorleak esaten duenarekiko duen inplikazio eta jarrera. (ziurtasuna, probabilitatea, beharrizana, balorazioa)
-Alokutiboa: Aditzean partehartzailearen markaz gain, solaskidearen markari deitzen zaio.
Bi erregistro maila daude, neutroa eta alokutiboa.
a)Neutroa: Aditzaren ekintza eta forma perpausean dauden nor, nori eta nork izen sintagmek markatzen dute, aditzarekin komuztadura gorde behar dutelarik. (Andrea kalera joan da). Normalean erabiltzen den erregistroa da.
b)Alokutiboa: Euskarak bere-bere du. Igorleak solaskidearen marka bi modutan islatzen du adizkian. Igorleak aurrean duen hartzailearen arabera erabakiko du berorika, zuka edo hika erabili.
-Hika: toka eta noka . Lagunarteko tratamendua. Konfidantza eta berdintasunean oinarritua. Sexua adierazten da.
-Zuka : Errespetuzko tratamendua da.
Alokutiboaren mugak:
1. Hika eta zukan solaskidea beti 2. perts, erregistro neutroan beren adizkiak dituzte (zara, dakizu). Ezin dira alokutiboan jarri.
2. Menderakuntzan edo subordinatuetan ez dira alokutiboak erabiltzen.
3. Galderetan eta harridura perpausetan ez.
4. Erregistro alokutiboa aditz laguntzailearekin eta aditz trinkoekin molda daiteke.
-Pertsona deitikoak: Hiru modutara agertzen dira:
a)Aditzeko pertsona-morfemak: hauek kontuan hartuta egiten da euskal aditzaren sailkapena.
b)Pertsona izenordainak: Arruntak edo indartuak.
c)Erakusleak: Hau, hori, hura. Izena isilean dutela osatzen dugu sintagma.
-Modalizazioa:
a)Berezko modalizazioa: igorleak esaten duenarekiko inplikazioa
b)Modalizazio komunikatiboa: Igorleak bere helburua lortzeko erabiltzen duen molde sintaktikoa.
Modalizazio komunikatiboaren araberako perpausak:
1. Adierazpen: Gertatua, gertatuko dena edo gertatzen ari dena.
2. Galde: Bai/ez, Aukera galdera, zati, OTE partikula
3. Aginte: Agindua adierazten dute.
4. Harridura: Mina, nahigabea...
Kontuan hartu behar dira, egokitzapen lanetan:
a)Deitikoak: Testuan dauden testutik kanpoko elementuak. Seinalatzeko, deitzeko erabiltzen diren unitate linguistikoak.
-Pertsona deixiak: Solaskideak senailatzeko erabiltzen diren elementuak (perts. izendorda, erakusleak eta aditzeko perts. morf)
-Toki deixiak: Tokia seinalatzeko (erakusleak, lekuzko aditzondoak,adizlagunak)
-Denbora deixiak: unea seinalatzeko (aditz denbora, aditzondoak, erakusleak)
b)Erregistroa:Egoeraren arabera igorleak hautatzen duen hizketa modua. (Arrunta, kolokiala, kultua)
c)Modalizazioa: Igorleak esaten duenarekiko duen inplikazio eta jarrera. (ziurtasuna, probabilitatea, beharrizana, balorazioa)
-Alokutiboa: Aditzean partehartzailearen markaz gain, solaskidearen markari deitzen zaio.
Bi erregistro maila daude, neutroa eta alokutiboa.
a)Neutroa: Aditzaren ekintza eta forma perpausean dauden nor, nori eta nork izen sintagmek markatzen dute, aditzarekin komuztadura gorde behar dutelarik. (Andrea kalera joan da). Normalean erabiltzen den erregistroa da.
b)Alokutiboa: Euskarak bere-bere du. Igorleak solaskidearen marka bi modutan islatzen du adizkian. Igorleak aurrean duen hartzailearen arabera erabakiko du berorika, zuka edo hika erabili.
-Hika: toka eta noka . Lagunarteko tratamendua. Konfidantza eta berdintasunean oinarritua. Sexua adierazten da.
-Zuka : Errespetuzko tratamendua da.
Alokutiboaren mugak:
1. Hika eta zukan solaskidea beti 2. perts, erregistro neutroan beren adizkiak dituzte (zara, dakizu). Ezin dira alokutiboan jarri.
2. Menderakuntzan edo subordinatuetan ez dira alokutiboak erabiltzen.
3. Galderetan eta harridura perpausetan ez.
4. Erregistro alokutiboa aditz laguntzailearekin eta aditz trinkoekin molda daiteke.
-Pertsona deitikoak: Hiru modutara agertzen dira:
a)Aditzeko pertsona-morfemak: hauek kontuan hartuta egiten da euskal aditzaren sailkapena.
b)Pertsona izenordainak: Arruntak edo indartuak.
c)Erakusleak: Hau, hori, hura. Izena isilean dutela osatzen dugu sintagma.
-Modalizazioa:
a)Berezko modalizazioa: igorleak esaten duenarekiko inplikazioa
b)Modalizazio komunikatiboa: Igorleak bere helburua lortzeko erabiltzen duen molde sintaktikoa.
Modalizazio komunikatiboaren araberako perpausak:
1. Adierazpen: Gertatua, gertatuko dena edo gertatzen ari dena.
2. Galde: Bai/ez, Aukera galdera, zati, OTE partikula
3. Aginte: Agindua adierazten dute.
4. Harridura: Mina, nahigabea...