Euskera erromantizismoa eta poesia soziala
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Otras materias
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,53 KB
ERROMANTIZISMOA(1876-1960)
XIX.mendearen bukaeran eta XX.mendearen hasiera bitartean Europa osora hedatu zen mugimendu artistiko eta kulturala da. janzteko era, ohiturak, pintura, musika eta literatura.
Euskal Herrian erromantizismoa berandu zabaldu zen eragile politikoek horretan idar handiena. Erromantizismoa modernitaterako lehen urratsak dira. *EZAUGARRIAK:
-Gizakiaren nagusitasuna -"NI"-a munduko ardatz -Herri bakoitzak bere nortasuna zuela sinisten zuten -Herri literaturari garrantzia ematea -Abertzaletasuna, Kristautasuna eta Erdi Aroa -Izadiak garrantzi handia -Iragana miresten zuten -Sentimenduak landu zituzten gai dramatiko eta negar eragileak -Bertsolaritzaren mugan ibiltzen ziren poetak. Gai nagusiak maitasuna, gizakiaren patu tristea eta nitasuna dira.
INDALEZIO BIZKARRONDO BILINTX(1831-1876)
Euskal literatuaren barruan leku berezia. bertsopaperak utzi dizkigu gehiengoak maitasunezkoak. Maitearen deskripzio idealizatuak eta poesia erromantikoa erabili zuen.
JEAN BAPTISTE ELIZANBURU(1828-1891)
XIX.mendeko euskal olerkilari nagusienetakoa. Produkzio zabala, Piarres Adame kontakizuna eta hogeitik bertso.
POESIA SOZIALA(1940-1960)
Francoren diktadurapean sortutako errealitateari kritika egin nahi zion idazle, eleberrigile eta poeta talde bat sortu zen egoera sozial eta politikoa salatzeko. Asmo horrekin sortu zen poesia soziala. Salaketa-literatuta horrek bi alde ditu: nekazari eta langile industrialak jasaten zuten egera makurra salatu, eta agintarien kontzientzia moralaren hutsunea azaleratu. *EZAUGARRIAK:
-Aberastasunaren banaketa desorekatuak sorturiko egoera bideogabekoen salaketa -Bizitza eta laneko egoera gogorren agerpena -Marjinazio soziala eta egoera horietatik irteteko ezintasuna -Gudaren oroimena -Bakardadea -Etsipena
Publiko zabala lortu nahian, hizkera sinplera jo zuten. Mezua ulertzea bilatzen zuten idazleek.
GABRIEL ARESTI(1933-1975)
XX.mendearen bigarren erdian, euskal poesiaren berrikuntzan, protagonista nagusia da. Harri eta Herri liburua poesia sozialaren aitzindari eta egile nagusia izan zen gure literaturan. Euskal Herria zapaldurik zegoen, eta zapalkuntza salatzea bihurtu zen poetaren zeregina.
DANIEL LANDART(Donosti,1946)
Hogoi urte. Poesia xumea, bere herriari lotua, sentimenduak ezkutatzen ez dituena eta eguneroko bizitzan eta arazoetan oinarritua dagoena egiten du.
XIX.mendearen bukaeran eta XX.mendearen hasiera bitartean Europa osora hedatu zen mugimendu artistiko eta kulturala da. janzteko era, ohiturak, pintura, musika eta literatura.
Euskal Herrian erromantizismoa berandu zabaldu zen eragile politikoek horretan idar handiena. Erromantizismoa modernitaterako lehen urratsak dira. *EZAUGARRIAK:
-Gizakiaren nagusitasuna -"NI"-a munduko ardatz -Herri bakoitzak bere nortasuna zuela sinisten zuten -Herri literaturari garrantzia ematea -Abertzaletasuna, Kristautasuna eta Erdi Aroa -Izadiak garrantzi handia -Iragana miresten zuten -Sentimenduak landu zituzten gai dramatiko eta negar eragileak -Bertsolaritzaren mugan ibiltzen ziren poetak. Gai nagusiak maitasuna, gizakiaren patu tristea eta nitasuna dira.
INDALEZIO BIZKARRONDO BILINTX(1831-1876)
Euskal literatuaren barruan leku berezia. bertsopaperak utzi dizkigu gehiengoak maitasunezkoak. Maitearen deskripzio idealizatuak eta poesia erromantikoa erabili zuen.
JEAN BAPTISTE ELIZANBURU(1828-1891)
XIX.mendeko euskal olerkilari nagusienetakoa. Produkzio zabala, Piarres Adame kontakizuna eta hogeitik bertso.
POESIA SOZIALA(1940-1960)
Francoren diktadurapean sortutako errealitateari kritika egin nahi zion idazle, eleberrigile eta poeta talde bat sortu zen egoera sozial eta politikoa salatzeko. Asmo horrekin sortu zen poesia soziala. Salaketa-literatuta horrek bi alde ditu: nekazari eta langile industrialak jasaten zuten egera makurra salatu, eta agintarien kontzientzia moralaren hutsunea azaleratu. *EZAUGARRIAK:
-Aberastasunaren banaketa desorekatuak sorturiko egoera bideogabekoen salaketa -Bizitza eta laneko egoera gogorren agerpena -Marjinazio soziala eta egoera horietatik irteteko ezintasuna -Gudaren oroimena -Bakardadea -Etsipena
Publiko zabala lortu nahian, hizkera sinplera jo zuten. Mezua ulertzea bilatzen zuten idazleek.
GABRIEL ARESTI(1933-1975)
XX.mendearen bigarren erdian, euskal poesiaren berrikuntzan, protagonista nagusia da. Harri eta Herri liburua poesia sozialaren aitzindari eta egile nagusia izan zen gure literaturan. Euskal Herria zapaldurik zegoen, eta zapalkuntza salatzea bihurtu zen poetaren zeregina.
DANIEL LANDART(Donosti,1946)
Hogoi urte. Poesia xumea, bere herriari lotua, sentimenduak ezkutatzen ez dituena eta eguneroko bizitzan eta arazoetan oinarritua dagoena egiten du.