3. gaia

Menderankuntza: Menderakuntza perpaus bat beste baten barruan txertatzean datza. Txertatutako perpausari mendekoa esaten zaio, eta perpaus nagusiaren osagai bilakatzen da. Nagusia eta mendekoa ez dira maila berekoak. Perpausak lotzeko alborakuntzaz edo juntagailuaz lotzen dira.Menderakuntzan menderagailuekin. Menderagailuak aurrizkiak,edo aditzaren alboan jarritako hitzak dira, eta mendeko perpauseko aditzari eransten zaizkio. Mendeko aditza, bestetik, jokatua edo jokatugabea izan daiteke. Mendeko perpausak: Perpaus osagarriak: -ela/enik. Perpaus ergatiboak: en. denborazko perpausak: -enean. Moduzko perpausak: bezala. Helburuzko perpausak: -tzeko. Kausazko perpausak: -elako. Kontzesio-perpausak: nahiz eta. Baldintza-perpausak: bada. Konparazio-perpausak: baina.  Perpaus osagarriak: Perpaus osagarriak menderakuntza bidezko perpausak dira. Perpaus osagarriek ZER? galderari erantzuten diote eta objetu- funtzioa betetzen dute gehienetan. Adierazpen-perpaus osagarriak: Aditz jokatuekin: -(e)la baiezkoa denaean, ezezkoa denean -(e)nik. Aditz jokatugabeeikin: -t(z)ea, -t(z)erik. Galde-perpaus osagarriak edo zehar-galderak:Aditz jokatuei: -(e)n. Aditz-izena:Nahi aditzarekin -t(z)ea aditz-izena erabiltzen da zenbaitetan. Hala ere, ez dugu partizipazioarekin nahasi behar, eshanahia ere aldatu egiten baita. Bestalde aditz batzuek aditz-izenaren zenbai forma har ditzateke, baian esanahia  aldatu egiten da. ahaztu aditzarekin gertatzen dena.Bidaia liburuak: Ezaugarriak: Bidaiatzen joaten zaren tokiaren paisaia, geografia, landaredia, animaliak, biztanleriak, bizimodua, historia eta ohiturak... Nahiz eta bidaia benetazkoa izatea fikziozko elementuak tartekatzen dira. Lehen pertsonan gertatzen dira. Historia: Homero K.a. IX. mendean "Odiseo (ulises)heroiaren bidaia luzea" kontaut zuen. Marco Polo: (Munduko gauza harrigarrien liburua) Txinan egin zuen bidaiaren berri ematen da bertan. 1298-1299 italiakoa zen. Euskal Herria bidaia-liburuetan:Aymeriz Pizaud euskarazko lehen hiztegitxoa erdia aroan inportanteenak Leon Rosmithal eta Andrea Navagero. Victor Hugo 1843ean ibili zen. Jon Arretxe: Tubabu(1994) Tuparen seme-alabak(1997) Ekialdeko mamuak (2002) eta Griot (2004). Juajo Olasagarre: Mandelaren Afrika(1998). Amaia Elorsegi eta Esther Mugertza: Txirringaren aienan (2000). Jon Maia: Apaizac obeto(2006)